Stałym elementem działalności Muzeum Ziemi Rawskiej są wystawy czasowe o różnorodnej tematyce, organizowane w placówce kilka razy w ciągu roku, przygotowywane zarówno ze zbiorów własnych muzeum oraz innych muzeów, ośrodków kultury i kolekcji prywatnych z całej Polski a także z zagranicy.

Działalność oświatowa to przede wszystkim lekcje muzealne, związane tematycznie z  aktualnymi wystawami, odczyty, prelekcje, cykle wykładów: „Studium wiedzy o regionie” – we współpracy z Towarzystwem Przyjaciół Rawy Mazowieckiej (wcześniej TPMZR), 1987 r.; Krótki kurs historii sztuki, 1991-1993 r. oraz 2004-2008 r. Inną formą tej działalności są wykłady otwarte i spotkania z badaczami, na których uczeni o nierzadko wybitnym dorobku, z ośrodków akademickich i naukowych w całej Polsce (m.in. Uniwersytetu Łódzkiego, Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytetu Warszawskiego, Instytutu Pamięci Narodowej, Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach) przedstawiają w popularnonaukowej formie wyniki swoich badań. Gościliśmy m.in. profesorów: Aleksandra Swieżawskiego, Andrzeja Karpińskiego, Edwarda Opalińskiego, Tadeusza Wolszę oraz dra Jana Górala.

Promocja książki prof. Tadeusza Wolszy poświęconej problematyce katyńskiej, 2016 r.
Wykład prof. Edwarda Opalińskiego p.t. „Państwo to my”, 2016 r.

Formą edukacji skierowanej do uczniów są m.in. cyklicznie organizowane warsztaty z udziałem twórców ludowych regionu rawskiego i pracowników muzeum: „Pisanka wielkanocna”,  „Wycinanka rawska”, „Kwiaty z papieru i bibuły”, „Palmy wielkanocne”, „Haft ludowy”, „Tradycyjne ozdoby choinkowe”, „Budujemy Zamek Rawski”, „Mały archeolog”, „Mania tkania”.

„Wycinanka rawska”, prowadząca Maria Zaręba, 2008 r.
„Haft ludowy”, prowadząca Julianna Pawlak, 2008 r.
„Pisanka wielkanocna” prowadząca Genowefa Kosiacka-Bąk, 2016 r.
„Mały archeolog”, prowadzenie pracownicy MZR, 2016 r.

Oprócz konkursów etnograficznych, skierowanych do twórców ludowych (np. „Ginące zawody”, 1995 r.) muzeum jest organizatorem konkursów, przeważnie plastycznych i fotograficznych, adresowanych do dzieci i młodzieży, jak chociażby „Makieta Zamku Książąt Mazowieckich”, 2003 r. Od kilkunastu lat muzeum organizuje cykliczny „Konkurs na szopkę ludową”, który cieszy się dużym zainteresowaniem uczniów szkół z obszaru regionu rawskiego.

Wystawa pokonkursowa „Szopka ludowa regionu rawskiego”,2009 r.
Konferencja naukowa „Józef Piłsudski – polityk, mąż stanu, 2016 r.

Muzeum jest także organizatorem i współorganizatorem sesji popularnonaukowych: „Pasek jako kronikarz XVII wieku”, 1987 r.; „Kitowicz – badacz niedoceniany”, 1994 r.; „Rawa – Pasjoniści – O. Bernard Kryszkiewicz w latach okupacji 1939 – 45”, 1996 r.; „Józef Piłsudski – polityk, mąż stanu”, 2016 r.

W ramach działalności wydawniczej muzeum opracowało i wydało szereg folderów informacyjnych, katalogów wystaw m.in. poświęconych twórczości rzeźbiarza Mieczysława Żeglińskiego, malarza rawskiego – Stefana Jasińskiego, grafika – Jacka Frączaka, katalogów jubileuszowych, plakatów i afiszy do wystaw. 

Muzeum od kilkunastu lat organizuje ponadto „Kiermasz sztuki ludowej i rękodzieła”, promując twórczość ludową regionu rawskiego.

Kiermasz wielkanocny, 2016 r.

W muzeum odbywają się również koncerty muzyki kameralnej, występy solistów, kapel ludowych, a także cykliczne koncerty noworoczne w wykonaniu dzieci i młodzieży ze Społecznego Ogniska Muzycznego działającego w Rawie Mazowieckiej.

Koncert muzyki kameralnej, 2008 r.